Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng nổ, giao dịch số đã có một sự thay đổi mạnh mẽ trên toàn cầu, công nghệ Quick Response (mã QR hay QR code) vì thế được sử dụng rộng rãi hơn. Tuy nhiên, chính sự phổ biến của các giao dịch kỹ thuật số thông qua công nghệ mã QR cũng đặt ra những mối đe dọa mạng tiềm ẩn và khó lường.
Theo báo cáo của công ty nghiên cứu thị trường Juniper Research (Vương Quốc Anh), hơn 1,5 tỷ người sử dụng mã QR cho các giao dịch kỹ thuật số vào năm 2020. Nắm bắt được xu hướng, các tin tặc đã nhanh chóng nghiên cứu và tìm cách để khai thác công nghệ này nhằm vào những mục đích lừa đảo khác nhau.
Mã QR là mã vạch cho phép người dùng truy cập thông tin ngay lập tức bằng thiết bị kỹ thuật số. Mã này sẽ lưu trữ dữ liệu dưới dạng một chuỗi pixel trong một lưới hình vuông và trở thành giải pháp hiệu quả để thu thập dữ liệu trực tiếp. Giờ đây, mã QR đang bị các nhóm tin tặc lạm dụng để khai thác và gây ra những mối đe dọa bảo mật nghiêm trọng đối với hệ thống cũng như dữ liệu của nhiều tổ chức. Một số tin tặc khai thác mã QR thông qua các cuộc tấn công Quishing và QRLjacking để xâm nhập các thiết bị được nhắm mục tiêu và đánh cắp dữ liệu thông tin nhạy cảm.
Các loại hình tấn công mã QR
Giống như các cuộc tấn công lừa đảo được biết đến, các tin tặc sử dụng những hành vi và chiến thuật khác nhau để đánh lừa vào sự tin cậy của người dùng để quét mã QR độc hại. Các loại tấn công mã QR bao gồm:
Quishing
Trong một cuộc tấn công Quishing, tin tặc sẽ gửi một email lừa đảo có chứa tệp đính kèm mã QR độc hại. Khi quét mã này, nó sẽ chuyển hướng truy cập của người dùng đến một trang lừa đảo mà tin tặc kiểm soát, để từ đó đánh cắp thông tin dữ liệu nhạy cảm.
QRLjacking
Hầu hết các tổ chức sử dụng Quick Response Code Login (QRL) như một giải pháp thay thế cho quy trình xác thực dựa trên mật khẩu. QRL cho phép người dùng đăng nhập vào tài khoản của họ bằng cách quét mã QR, mã này sẽ được mã hóa bằng thông tin đăng nhập của người dùng.
QRLJacking giống như một cuộc tấn công kỹ nghệ xã hội, có khả năng chiếm quyền điều khiển phiên và ảnh hưởng đến tất cả các tài khoản dựa trên tính năng đăng nhập bằng mã QR. Trong một cuộc tấn công QRLjacking, các tin tặc sẽ đánh lừa người dùng quét một QRL được thiết kế đặc biệt thay vì một QRL hợp pháp. Khi quét QRL độc hại, thiết bị sẽ bị xâm nhập, cho phép tin tặc chiếm quyền kiểm soát hoàn toàn.
Ngoài ra, một số phương thức làm mồi nhử có thể kể đến, ví dụ như lôi kéo người dùng bằng mạng Wifi miễn phí để quét mã QR. Các tin tặc cũng thay thế mã QR ở những nơi công cộng bằng những mã độc hại để chuyển hướng người dùng đến các trang web lừa đảo. Mã QR này có thể kết nối thiết bị của người dùng với một mạng độc hại để tiết lộ vị trí và thực hiện hành vi gian lận thanh toán. Hầu hết các mã QR độc hại đều có thể dễ dàng trốn tránh các phát hiện bảo mật truyền thống, khi chỉ quét nội dung email hay trang web hơn là các mã vạch đáng ngờ và bất thường.
Cách ngăn chặn các cuộc tấn công bằng mã QR
Mặc dù việc tránh quét mã QR có thể không thực tế, nhưng việc thực hiện một số biện pháp chủ động nhất định có thể giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến công nghệ mã QR.
Đinh Hồng Đạt
15:00 | 15/03/2022
10:00 | 26/10/2023
08:00 | 06/04/2022
13:00 | 20/11/2023
13:00 | 24/03/2022
11:00 | 07/02/2024
Ngày 02/02, nhà sản xuất phần mềm điều khiển máy tính từ xa AnyDesk (Đức) tiết lộ rằng họ đã phải hứng chịu một cuộc tấn công mạng dẫn đến sự xâm phạm hệ thống sản xuất của công ty.
13:00 | 17/01/2024
Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông, truyền thông, Internet, các nhà cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin (CNTT) và các trang web của người Kurd ở Hà Lan đã trở thành mục tiêu của một chiến dịch gián điệp mạng mới được thực hiện bởi một nhóm tin tặc Türkiye-nexus có tên là (Rùa biển).
07:00 | 17/01/2024
Tin tặc đang tăng cường nhắm mục tiêu vào các tài khoản trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) của chính phủ và doanh nghiệp. Đáng lưu ý, các tài khoản này đều được xác minh và gắn huy hiệu 'vàng' và 'xám', tin tặc lợi dụng nó để phát tán các trò lừa đảo tiền điện tử, trang web lừa đảo.
15:00 | 18/12/2023
Ngày 12/12, Kyivstar - nhà mạng lớn nhất Ukraine hứng chịu một cuộc tấn công mạng lớn, khiến hàng triệu người dùng mất kết nối di động và Internet. Đáng chú ý sự cố gây ảnh hưởng đến hệ thống cảnh báo không kích của nước này.
Các nhà nghiên cứu tại tổ chức bảo mật phi lợi nhuận Shadowserver Foundation (California) cho biết hàng nghìn thiết bị Ivanti VPN kết nối với Internet có khả năng bị ảnh hưởng bởi một lỗ hổng thực thi mã từ xa.
08:00 | 17/04/2024