Trước đó, trên mạng xã hội chia sẻ hình ảnh một số thẻ nhựa kèm theo thông tin: một số đối tượng lạ treo các thẻ nhựa có mệnh giá tiền 30.000, 50.000, 100.000 đồng lên xe máy của người dân, trên thẻ có mã QR code và hướng dẫn quét thẻ để nhận tiền. Sau khi người dân quét mã QR code thì điện thoại sẽ bị xâm nhập và chiếm quyền điều khiển, thực hiện lấy tiền trong tài khoản ngân hàng, điện thoại.

Những thẻ nhựa có mã QR code được treo trên xe, trước cửa nhà dân

Hình thức lừa đảo theo chiêu thức quét QR code này đã xuất hiện khá nhiều, dưới những cách thức khác nhau khi việc quét QR code để thanh toán ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Cụ thể là tại một số bệnh viện ở nhiều tỉnh, thành hay các hàng quán buôn bán đông đúc.

Lợi dụng lưu lượng bệnh nhân, khách hàng đông đúc, các đối tượng lừa đảo trà trộn để dán mã QR code của các cá nhân đè lên mã QR code của bệnh viện, hàng quán. Do đó, khi bệnh nhân, khách hàng quét mã để thanh toán, nếu không kiểm tra kỹ lưỡng tên đơn vị, cá nhân thụ hưởng sẽ bị chiếm đoạt tiền một cách dễ dàng. Cũng là cách lừa thông qua hình thức quét mã QR code, các đối tượng có vô vàn chiêu thức tiếp cận nạn nhân.

Tại TP. HCM còn xuất hiện một số trường hợp bỗng dưng nhận được bưu phẩm quà tặng 0 đồng và phiếu cào dự thưởng. Khi người dân cào, tất nhiên trúng giải thưởng giá trị và quy trình đổi thưởng phải quét mã QR code. Rất may mắn, những trường hợp này do nghi vấn gói quà gửi tới từ cá nhân, đơn vị không rõ lai lịch nên không trở thành nạn nhân của lừa đảo.

Tại một số nơi, các đối tượng lừa đảo còn dùng chiêu phát tờ rơi quảng bá dịch vụ tươi mát, massage có mã QR code để dụ dỗ đàn ông quét, truy cập website, tải ứng dụng nhằm xem ảnh nhạy cảm của chân dài, giá cả dịch vụ. Thực chất các ứng dụng là phần mềm gián điệp, độc hại, đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng…

Trao đổi với phóng viên báo chí, ông Vũ Ngọc Sơn - Giám đốc công nghệ Công ty an ninh mạng NCS cho biết, mã QR là một cách thức để “nén” một hoặc nhiều nội dung dữ liệu về một dạng ảnh đen trắng hình vuông với những màu đen và trắng giúp cho máy móc có cảm biến hình ảnh (như máy quét, camera điện thoại) có thể ánh xạ ngược từ ảnh sang nội dung ban đầu. Mã QR có nhiều ứng dụng, nhưng phổ biến nhất hiện nay là để chứa các đường link hoặc số tài khoản ngân hàng trong các giao dịch chuyển khoản. Lợi dụng việc phổ biến của mã QR, các đối tượng lừa đảo có thể mã hóa các đường link lừa đảo hoặc các số tài khoản giả mạo thành các mã QR code để lừa người dùng. Nếu không để ý, người dùng có thể quét và truy cập các đường link này hoặc chuyển khoản cho các số tài khoản giả mạo mà không hay biết.

Trước vấn nạn trên, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, nhiều đơn vị liên quan, Công an các tỉnh, thành thường xuyên cập nhật, đưa ra cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo để người dân biết, tăng cường cảnh giác. Các cơ quan khuyến cáo người dân, để tránh là nạn nhân của lừa đảo, khi quét mã QR code cần xác minh kỹ thông tin giao dịch mới thực hiện các bước chuyển tiền trực tuyến. Khi quét mã QR code có đưa tới đường link lạ, cần phải kiểm tra kỹ có bắt đầu với https và tên miền hay không, mới quyết định thực hiện các thao tác tiếp theo.